ভাৰতীয় সংগীতজগতত স্বতন্ত্ৰ সংগীতৰ উত্থানৰ এজন ধ্বজা বাহক আছিল পংকজ উধাছ। হৃদস্পৰ্শী গজলৰ সুৰেৰে মানুহৰ মনত আৱেগৰ ঢৌ তুলিছিল তেওঁ। ৮০ৰ দশকত ভাৰতৰ প্ৰতিজন সংগীত প্ৰেমীৰ বাবে এটি চিনাকি নাম আছিল পংকজ উধাছ।
প্ৰখ্যাত গজল গায়ক পংকজ উধাছে তেওঁৰ আত্মাস্পৰ্শী কণ্ঠ আৰু কাব্যিক গীতেৰে সমগ্ৰ বিশ্বৰ দৰ্শকক মোহিত কৰিছিল। ভাৰতৰ গুজৰাটত জন্মগ্ৰহণ কৰা উধাছে কম বয়সতে সংগীত যাত্ৰা আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৮০ চনত মুক্তিলাভ কৰা প্ৰথমখন গজল এলবাম ‘আহাত’ৰে সংগীতৰ যাত্ৰা আৰম্ভ কৰিছিল পংকজ উধাছে। তাৰ পিছত আৰু তেওঁ উভতি চাবলগীয়া হোৱা নাছিল। গজলেৰে সংগীত যাত্ৰা আৰম্ভ কৰা পংকজ উধাছ পিছলৈ হৈ পৰিছিল বলীউডৰ এটি জনপ্ৰিয় নাম।
তেওঁৰ সুললিত কণ্ঠ আৰু পৰম্পৰাগত গজলৰ আন্তৰিক পৰিৱেশনৰ বাবেই তেওঁ বহুত নিষ্ঠাবান অনুৰাগী আৰু অনুগামী অৰ্জন কৰিছিল। “চিঠি আয়ি হ্যায়” আৰু “না কাজৰে কি ধাৰ” আদিৰ দৰে বহু ‘হিট’ গীতেৰে উধাছে লাখ লাখ লোকৰ হৃদয় চুই গৈছিল।
গজল গায়ন কলালৈ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ বাবে আৰু কেন্সাৰ ৰোগী আৰু থেলাছেমিক শিশুলৈ আগবঢ়োৱা বিপুল অৱদানৰ বাবে ২০০৬ চনত পংকজ উথাছক ভাৰতৰ চতুৰ্থ সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান পদ্মশ্ৰী বঁটা আগবঢ়োৱা হয়। ইয়াৰ উপৰি সংগীত ক্ষেত্ৰৰ লগতে সমাজ জীৱনলৈ আগবঢ়োৱা অনন্য অৱদানৰ বাবে তেওঁ প্ৰায় শতাধিক বিভিন্ন বঁটা লাভ কৰিছিল। পংকজ উধাছৰ সোণালী সংগীত যাত্ৰাত তেওঁ অসংখ্য মাইলৰ খুঁটি স্থাপন কৰিছে, যিয়ে ভাৰতৰ সংগীতৰ ক্ষেত্ৰখনত তেওঁক এজন অন্যতম শ্ৰদ্ধাৰ শিল্পী হিচাপে মৰ্যাদা দিছে।
উধাছৰ সংগীতৰ দক্ষতাই ভাৰততেই নহয়, আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মঞ্চতো তেওঁক প্ৰশংসা লাভ কৰিছে। সমগ্ৰ বিশ্বৰ প্ৰতিষ্ঠিত স্থানত অনুষ্ঠান পৰিৱেশন কৰাৰ লগতে বিভিন্ন ধাৰাৰ বিখ্যাত শিল্পীৰ সৈতে সহযোগিতা আগবঢ়াইছে।
উধাছৰ অন্যতম উল্লেখযোগ্য কৃতিত্ব হ’ল গজলৰ পৰম্পৰাগত শিল্পক জনপ্ৰিয় আৰু আধুনিকীকৰণৰ ক্ষমতা প্ৰদান কৰাৰ লগতে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত বহল দৰ্শকৰ বাবে ইয়াক সুলভ কৰি তোলা। সংগীতৰ দক্ষতাৰ বাবে পংকজ উধাছে কেৱল ভাৰততেই নহয়, আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মঞ্চতো যথেষ্ট প্ৰশংসা লাভ কৰিছিল। উধাছে সমগ্ৰ বিশ্বৰ বহু প্ৰতিষ্ঠিত স্থানত অনুষ্ঠান পৰিৱেশন কৰাৰ লগতে বিভিন্ন ধাৰাৰ বিখ্যাত শিল্পীৰ সৈতেও সংগীত পৰিৱেশন কৰিছিল।
সংগীত জীৱনৰ উপৰিও উধাছৰ দানশীল কামৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত আছিল। তেওঁ বিভিন্ন দাতব্য পদক্ষেপত সক্ৰিয়ভাৱে জড়িত হৈ আছিল, তেওঁৰ মঞ্চৰ পৰাই বহুতো গুৰুত্বপূৰ্ণ সামাজিক বিষয়সমূহৰ প্ৰতি সজাগতা সৃষ্টি কৰিছিল।
দীৰ্ঘদিনীয়া অসুস্থতাৰ বাবে চলিত বৰ্ষৰ ২৬ ফেব্ৰৱাৰীত এই মহান শিল্পীসত্তাৰ অৱসান ঘটে। সামগ্ৰিকভাৱে সংগীত, দান-বৰঙণি, সাংস্কৃতিক সংৰক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত পংকজ উধাছৰ উল্লেখযোগ্য কৃতিত্বই ভাৰতীয় সংগীতৰ ক্ষেত্ৰখনত তেওঁক সদায় প্ৰকৃত আইকন হিচাপে মনত ৰাখিব।